بررسی معماری اطلاعات در مجله های الکترونیکی علمی-پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی تحت پوشش پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی

این پژوهش به روش تحلیل و محتوا و با هدف بررسی وضعیت معماری اطلاعات در وب سایت مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی تحت پوشش پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی انجام شد. جامعه پژوهش شامل 88 مجله علمی-پژوهشی تمام متن فارسی بود و اطلاعات از طریق سیاهه وارسی گردآوری شد. معماری اطلاعات در مجله های مذکور تحت دو مقوله معماری سازماندهی اطلاعات و معماری مدرک، بررسی شد. معماری سازماندهی محتوای وب سایت مجله های علمی-پژوهشی پرداخت. روش موضوعی در سازماندهی محتوای وب سایت و روش شبکه ای در سازماندهی ساختار وب سایت بیش ترین فراوانی را داشتند. میانگین تعداد سطوح دسترسی برای رسیدن به مقاله های مورد نظر، بین یک تا سه پیوند بود. در نظام مسیریابی، استفاده از نوارهای مسیریابی متنی بیش از نوارهای مسیریابی تعاملی به کار رفته بود. استفاده از عناصر مسیریابی جانبی و به ویژه نمایه ها، در وضعیت نامطلوبی بود. فرمول بندی درخواست و روش های جست وجو، به روش ساده بود. برچسب گذاری محتوای وب سایت های مزبور، تقریباً از وضوح قابل قبولی برخوردار بود. معماری مدرک در چهار مقوله بررسی شد. اغلب مولفه های ساختارهای منطقی که در بستر زبان نشانه گذاری اچ تی ام ال قابل اعمال بودند به طور محدودی در مقاله ها کاربرد داشتند. وضعیت چکیده ها، کلیدواژه ها و میزان استفاده از شکل ها و مقاله ها در سطح مطلوبی بود. نتایج حاصل از بررسی ساختارهای صفحه آرایی مبین آن بود که در صفحه فهرست مندرجات 77 مجله (5/87 درصد) و در صفحات مقاله 49 مجله (7/55 درصد) ثبات در صفحه آرایی وجود داشت. بررسیساختارهای محتوایی که با تاکید بر استفاده از عناصر فراداده ای انجام شد بیانگر عدم استفاده از فراداده دابلین کور در مجله های الکترونیکی بود. همچنین، اگر چه استفاده از عناصر فراداده ای متا در سطح گسترده ای بود ولی محتوای این عناصر با توجه به نقش موثر آن ها در جست وجو یازیابی، از غنای اطلاعاتی مناسبی بهره مند نبودند. نتایج حاصل از بررسی ساختارهای ذخیره سازی، گویای آن بود که مجله ها در صفحه آغازین و صفحه فهرست مندرجات وب سایت خود از جدیدترین نسخه زبان اچ تی ام ال استفاده کردند اما تنها شش مجله (7/6 درصد)، در ذخیره سازی مقاله های خود از این قالب استفاده نمودند. نتایج نشان داد مجله های الکترونیکی علمی-پژوهشی فارسی از نظر به کارگیری ساختارهای معماری مدرک در وضعیت نامناسبی قرار داشتند.